Door JLN regioambassadeur Adriaan van Deursen. Degenen die mij persoonlijk kennen of het artikel “10 vragen aan…” van mij hebben gelezen weten dat ik momenteel in Polen verblijf voor mijn stage-opdracht bij een bussenfabriek van Scania. Zoals velen van jullie weten is Scania een fabrikant van vrachtwagens, motoren en bussen met Zweedse roots. Scania Production Polen is een bedrijf met Poolse en Zweedse invloeden binnen de lokale organisatie en om die reden besloot ik deze blog toe te wijden aan: Cross Cultural Communication.
Zelf ben ik geboren in Haarlem uit een Nederlandse vader en Poolse moeder. Vanuit huis uit ben ik opgevoed met zowel de Nederlandse als Poolse taal en cultuur. Via Jong Logistiek Nederland ben ik terechtgekomen bij Scania Polen, waarvoor dank Frank Roodenrijs en Anne van Lente! Hier ben ik aan de slag gegaan op de afdeling Logistic Development en vanuit mijn dagelijkse werkzaamheden en stage-opdracht werk ik samen met veel andere afdelingen.
In eerste instantie lijkt deze productielocatie van Scania op datgene wat Scania voor ogen heeft: het Scania Productie Systeem met daarbij de Zweedse organisatiecultuur, die erg bekend staat om zijn feminiene karakter. Maar als je gedurende enkele maanden dieper kijkt op datgene wat er speelt in de organisatie en zeker als je de lokale taal spreekt, dan zie je dat de kern van de bedrijfscultuur “niet-Scania” is.
Uiteraard is dit niet meer dan logisch als je de recente geschiedenis van Polen in ogenschouw neemt: een transitie van communisme naar kapitalisme na een decennialange bezetting door de Sovjet Unie. De Poolse cultuur kende dan ook een sterke hiërarchische en masculiene bedrijfscultuur. De beslissingen werden genomen door de leiders en niet of nauwelijks werd de expertise van de “gewone werknemer” geraadpleegd. Laat staan dat men zich durfde uit te spreken tegenover zijn of haar leidinggevende.
Daarnaast is er nog een andere factor die een grote invloed speelt: de Poolse taal. Het heeft Toyota een aantal decennia gekost om de eigen bedrijfscultuur in zijn Noord-Amerikaanse productie locaties in te voeren en dat zal voor de fabriek van Scania, in Polen opgezet in 1994, niet anders zijn. Maar Toyota beschikte over goede beheersing van de lokale taal: het Engels. De Poolse taal is echter niet zo gemakkelijk te beheersen voor buitenlanders.
Om een vergelijking te schetsen tussen Engels en Pools: het cijfer twee kun je in het Engels in twee varianten gebruiken, maar de Poolse taal kent maar liefst zeventien (!) varianten voor dit cijfer. Kortom, een complexe taal en in de volksmond wordt de taal ook wel ‘Czarna Magia’ genoemd, oftewel zwarte magie. De besturing van de organisatie is complex aangezien sommige werknemers van deze fabriek ook aangestuurd worden door managers uit het Zweedse hoofdkantoor. Wat ik wel kort kan beschrijven is dat vrijwel alle managers in de fabriek Pools zijn en het directieteam is Zweeds, Pools en Nederlands. Wat betekent dit voor Scania vanuit mijn optiek / door mijn ogen?
Aangezien het buitenlandse managementteam de Poolse taal niet meester is betekent dit dat het soms erg lastig is om de visie en bedrijfsstrategie uit te leggen zonder hulp van vertalers die helpen dit op papier te zetten of te tolken. Een bijkomend probleem in mijn ogen is de vertaling of vertaler zelf. Vertaalt men objectief of vertaalt men een deel van het verhaal? Daarbij komt dat bepaalde processen te werk gaan in het Pools, in de praktijk is niet alles in het Engels beschikbaar.
Het is voor bedrijven die zich in andere landen vestigen van groot belang om iemand op de vloer te hebben vanuit de eigen organisatie, bijvoorbeeld het hoofdkantoor, die de lokale taal spreekt. Het bedrijfsleven is, zoals velen wellicht hebben ervaren, een politiek spel. En in de politiek speelt communicatie uiteraard een grote rol. Maar wat als je voor communicatie afhankelijk bent van een derde? Ik hoop dat mijn blog stof brengt tot nadenken in de context van de eigen organisatie, of degenen die denken een vestiging op te zetten in het buitenland.
Mensen die willen sparren over dit onderwerp of het niet met mij eens zijn: schroom je niet om contact op te nemen met mij via LinkedIn: http://www.linkedin.com/pub/adriaan-van-deursen/26/661/607
